1- دانشیار گروه تاریخ، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس ، a.boroumand@modares.ac.ir
2- دانش آموخته کارشناسی ارشد تاریخ اسلام، دانشگاه بین المللی امام خمینی
چکیده: (1387 مشاهده)
ادریسیان به عنوان نخستین دولت علوی نسب در نیمه دوم قرن دوم هجری در شمال غرب آفریقا و سرزمین مغرب اقصی، در منطقهای حیات خود را آغاز کرد که از همه سو با دولت های متخاصم احاطه شده بود: امویان اندلس در شمال، اغلبیان در شرق و دولت شهرهای خارجی مسلک بنورستم در شمال شرقی و بنومدرار در جنوب شرقی. معنای چنین موقعیت جغرافیایی ورود ناگزیر به جنگ های طولانی و فرسایشی و تنش های مستمر است، اما با مطالعه تاریخ ادریسیان نه تنها خبری از جنگهای مستمر نیست؛ بلکه با یک دولت با ثبات روبرو میشویم که درخشانترین دوره تمدنی منطقه مغرب اسلامی در قرون نخستین هجری را رقم میزند. بررسی مدیریت سیاست خارجی ادریسیان و تبیین راهبردهای این دولت در مهار تخاصم و تبدیل بحرانها به فرصت در عرصه دیپلماسی مسأله اصلی پژوهش پیش رو است. مطالعه تاریخی با روش توصیفی و تبیین علّی با تکیه بر داده کاوی در گزارشهای تاریخی مربوط به این دولت نشانگر این مطلب است که ادریسیان با اتخاذ سیاستهایی از قبیل: تسامح مذهبی، روابط تجاری گسترده با همسایگان، برقراری موازنه قدرت و بهرهبرداری از اختلافات قبایلی در قلمرو همسایگان توانستند در سیاست خارجی موفق عمل کرده و از درگیریهای فرسایشی و جنگهای مستمر با همسایگان پرهیز نمایند و بدین طریق زمینه برای ثبات و توسعه در قلمرو خود را فراهم نمایند.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
تاریخ دریافت: 1402/6/20 | پذیرش: 1402/11/24 | انتشار: 1402/1/10