دوره 1، شماره 1 - ( 1402 )                   جلد 1 شماره 1 صفحات 263-239 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

menhaji M. Examining the religious reformist approach of Abd al-Hamid bin Badis in confronting French cultural colonialism in AlgeriaAbstract. AAR 2023; 1 (1) :239-263
URL: http://aar.modares.ac.ir/article-13-70524-fa.html
منهاجی مجید. بررسی رویکرد اصلاح‌گرایانه دینی عبدالحمید بن بادیس در رویارویی با استعمار فرهنگی فرانسه در الجزایر. روابط آفریقا آسیا. 1402; 1 (1) :239-263

URL: http://aar.modares.ac.ir/article-13-70524-fa.html


دکتری تاریخ اسلام- دانشگاه تربیت مدرس تهران ، mmajid.menhaji@gmail.com
چکیده:   (231 مشاهده)
عبدالحمید بن بادیس (1940-1889 م)، از بزرگ‌ترین شخصیت‌های دینی اصلاح­گرای معاصر در الجزایر و در عرصه جهان عرب و اسلام به شمار می­رود. دیدگاه­های وی درباره احیا و اصلاح اندیشه دینی و چگونگی سامان بخشیدن به اوضاع نابسامان مسلمانان در دوران معاصر، بر اندیشمندان هم‌دوره­اش در شمال افریقا و به ویژه شاگردان و عالمان دینی دهه‌های اخیر پس از سیدجمال­الدین اسدآبادی تأثیر فراوانی گذاشته است. الجزایر یکی از مستعمرات مهم فرانسه بود، که بزرگترین نمونه­های استعمار در تاریخ استعمارمدرن اروپا به­شمار می­رود. فرانسه در الجزایر پیش و بیش از موضوع نظامی به سیاست­های فرهنگی آگاهانه و منظم توجه کرد. استراتژی استعمار فرانسه در زمینه فرهنگی در الجزایر مبتنی بر کاربست همه ابزارهای موجود در راستای از بین­بردن ساختارهای فرهنگی و معنوی آنجا بود، تا ساختارهای فرانسویغربی و دیگر اهداف خود را جایگزین سازد. در زمانی که استعمار فرانسه کوشید مردم الجزایر را از هویت اسلامی و ملی تهی کند و حتی در نهایت تصمیم گرفت که الجزایر را ضمیمه خاک فرانسه سازد، عبدالحمید بن بادیس با تأسیس «جمعیت العلماء المسلمین»، تلاش کرد با احیای اسلام و زبان و فرهنگ عربی و تکیه بر روح ملی، توطئه‌های استعمار را خنثی نماید. وی با در پیش گرفتن خط‌مشی فرهنگی آموزشی، تأثیر زیادی بر عرصه سیاسی الجزایر گذاشت و ضربات سختی به استعمار فرانسه وارد کرد.
پژوهش حاضر رویکردی توصیفی-تحلیلی دارد و هدف اصلی آن، بررسی رویکرد اصلاح­گرایانه دینی عبدالحمید بن بادیس در رویارویی با استعمار فرهنگی فرانسه در الجزایر است. پرسش­های اصلی این پژوهش عبارتند از: ویژگی­های گفتمان عبدالحمید بن بادیس چیست؟ اقدامات راهبردی جنبش عبدالحمید بن بادیس در رویارویی با استعمار فرهنگی فرانسه در الجزایر چیست؟ عبدالحمید بن بادیس به عنوان ادامه دهنده راه محمد عبده و رشید رضا، فعالیت‌های خود را بر سه محور عمده متمرکز کرده بود: تلاش برای احیای ریشه‌های دین اسلام، تلاش برای احیای زبان عربی و مبارزه با خرافات و بدعت‌ها. ماهیت جنبش بادیسیه، دینی، سیاسی، اجتماعی و ملی­گرایانه بود. با توجه به شرایط دوران عبدالحمید بن بادیس، او معتقد بود که پیش از استقلال سیاسی، ضروری است با یک حرکت اجتماعی و فرهنگی، آثار و پیامدهای منفی استعمار فرانسه را از بین برد.
 
متن کامل [PDF 329 kb]   (96 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: تاریخ
دریافت: 1402/4/24 | پذیرش: 1402/11/24 | انتشار: 1402/1/10

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.