دوره 1، شماره 1 - ( 1402 )                   جلد 1 شماره 1 صفحات 103-67 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
rasouli M. Typology of border disputes in the African continent. AAR 2023; 1 (1) :67-103
URL: http://aar.modares.ac.ir/article-13-70213-fa.html
رسولی مجید. گونه‌شناسی اختلافات مرزی در قاره آفریقا. روابط آفریقا آسیا. 1402; 1 (1) :67-103

URL: http://aar.modares.ac.ir/article-13-70213-fa.html

گونه‌شناسی اختلافات مرزی در قاره آفریقا
مجید رسولی
استادیار گروه ژئوپلیتیک مرکز مطالعات آفریقا، دانشگاه تربیت مدرس،تهران ، m.rasouli@modares.ac.ir
چکیده:   (1926 مشاهده)
مرز نشان دهنده منافع اصلی امنیت کشورها و تعیین کننده وسعت منطقه جغرافیایی یک کشور است. با توجه به اینکه قاره آفریقا سالیان طولانی مستعمره قدرتهای فراقاره‌ای بود؛ لذا بیشتر مرزهای کشورها در این قاره به صورت استعماری و توسط دولت­های اروپایی در راستای تأمین منافع و اهداف ملی‌شان ترسیم شده است. همین امر موجب شده تا پس از استعمار زدایی و استقلال یافتن کشورهای آفریقایی، مرزها یکی از مهمترین منابع تنش میان آنها باشند. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از نرم افزار Super Decision به دنبال پاسخگویی به این سؤالات است که مهم­ترین اختلافات در قاره آفریقا کدام­ها هستند؟ وزن هریک از این شاخص­ها به چه میزان است؟ یافته­های پژوهش نشان می­دهد مرزها در این منطقه شامل سه گروه اختلافات مرزی (اختلافات سرزمینی، اختلافات مرزی، اختلاف بر سر منابع مشترک، اختلافات مرزهای هویتی ادراکی)، عوامل تشدید کننده اختلافات مرزی (رهبری ناکارآمد، ناکارآمدی نهادهای بین­المللی و منطقه­ای، بی‌ثباتی سیاسی، مسائل زیست محیطی، ژئواکونومیک و..) و عوامل کاهنده اختلافات مرزی (تعهد به همکاری در قالب سازمان قاره­ای مشترک (اتحادیه آفریقایی)، همکاری‌های منطقه­ای در قالب سازمان‌های منطقه­ای، تکامل مرز و سن مرز) هستند. در بحث اختلافات مرزی موضوع استعمار و در بحث عوامل تشدید کننده اختلافات موقعیت ژئواکونومیک منطقه دارای نقش پررنگ­تری در قاره آفریقا می­باشد. در ارتباط با عوامل کاهنده اختلافات تکامل مرز از اهمیت بیشتری برخوردار است و این موضوع نشان دهنده این است که مرزها در قاره آفریقا با توجه به سن کم در زمان ترسیم از سوی قدرت­های فرامنطقه­ای اگر در مسیر تکامل و پختگی قرار گیرند، می­تواند از عوامل کاهنده اختلافات محسوب گردد. بنابراین می­توان به خوبی مشاهده کرد که اختلافات مرزی در این قاره به صورت بسیار پیچیده­ای درآمده است و تقریباً حل و فصل آن نیازمند مکانیزم­های بین‌المللی قدرتمندی در این ارتباط می­باشد تا بتواند از حجم تنش­ها و بروز درگیری­های مسلحانه در منطقه جلوگیری نماید. بنابراین می­توان نتیجه گرفت که اختلافات مرزی در قاره آفریقا ثمره دوره استعمار است و در مرحله اولیه تکامل مرز یعنی تعیین حدود مرزی متوقف شده است؛ بنابراین جهت حل و فصل اختلافات مرزی و تعیین نقاط مرزی نیازمند تدوین و تصویب قوانین مرزی در سطح منطقه­ای از طریق ایجاد مکانیزم­های حل اختلافات در سطح قاره آفریقا هستیم.

 
واژه‌های کلیدی: گونه شناسی، اختلافات مرزی، آفریقا، تکامل مرز
متن کامل [PDF 503 kb]   (392 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: جغرافیای سیاسی
دریافت: 1402/4/10 | پذیرش: 1402/11/24 | انتشار: 1402/1/10
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.