بررسی و تحلیل نقش سید جمال‌الدین در جنبش‌های اسلامی معاصر مصر

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
1 دانشیار گروه تاریخ سیدجمال الدین اسدآبادی
2 استادیارگروه تاریخ دانشگاه سید جمال الدین اسدآبادی
چکیده
سیدجمال الدین اسدآبادی از اصلاح گران اندیشه دینی در جهان معاصر است که نه تنها در ایران و در بین مسلمانان شیعه، بلکه در سراسر جهان اسلام از جمله در افغانستان، مصر، ترکیه(عثمانی) و عراق تاثیر گذاشت. وی در صدد نجات مسلمانان از سلطه استعمار و عقب ماندگی جهان و رسیدن به عظمت مسلمین بود. پرسش اصلی پژوهش حاضر در پی این مسئله است که آیا اتخاذ استراتژی و باز کردن پای اندیشه­ها در امور مصر توانست تقابلی در روابط خود با کشورهای استعمار گر ایجاد کند؟ و اینکه آیا اتخاذ این استراتژی در آن برهه­های زمانی متناسب با منافع ملی و شرایط داخلی و بین­المللی مصر بوده است؟ حاصل پژوهش که با رویکرد توصیفی-­تحلیلی انجام شده حاکی از این است که ظرفیت فکری و اندیشه­ای سیدجمال الدین بر مقیاس گسترده­ای از جهان اسلام تأثیرگذار بوده؛ براین اساس، سید برای رسیدن به این هدف راه اتحاد جهان اسلام و بازگشت به اسلام اصیل را پیشنهاد داد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


اراکی، محسن،(1392)، دوره ها و پیشگامان بیداری اسلامی معاصر، ترجمه: محمدمقدس، قم، نشرادیان
اسدآبادی، سیدجمال الدین،(۱۳۱۲)، مقلات جمالیه، تهران، انتشارت اسلامی
اسدآبادی، میرزالطف الله ، (1302)، شرح حال و آثار سیدجمال الدین اسدآبادی، برلین، چاپخانه ایرانشهر.
اسدآبادی،ابوالحسن جمالی،(۱۳۶۰)، نامه های سیدجمال الدین اسدآبادی، تهران، انتشارات امیرکبیر
اسماعیل نیا، محمود،(۱۳۸۳)، «اصلاح جامعه در اندیشه سیدجمال » از مجموعه مقالات سیدجمال الدین اسدآبادی و نهضت بیداری اسلامی، تهران، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
امین، احمد، (۱۳۷۶)، درای قافله، هفت مقاله در معرفی زندگی، آثار و افکار سیدجمال الدین اسدآبادی، به کوشش حسن یوسفی اشکوری، تهران، انتشارات چاپخش
البهی، محمد،(1384)، الفکر الاسلامی الحدیث و صلته بالاستعمار الغربی، مصر، مکتبه وهبه القاهره
حاتمی، محمدرضا، بحرانی، مرتضی،(1392)، دایره المعارف جنبش های اسلامی، تهران، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
حتی، فلیپ،(۱۴۰۱)، تاریخ عرب در اسلام، ترجمه محمد سعیدی یزدی، تهران، ارمغان
خامه یار، عباس،(1390)، ایران و اخوان المسلمین: عوامل همگرایی و واگرایی، تهران، اندیشه سازان نور.
خدوری، مجید،(۱۳۵۹)، تجدید حیات سیاسی اسلام(از سیدجمال الدین اسدآبادی تا نهضت اخوان المسلمین)، نقد و ترجمه: حمید احمدی، تهران، انتشارات الهام
سعیدی، غلامرضا،(۱۳۵۴)، مقاله ای در یادنامه سیدجمال الدین اسدآبادی، قم، دارالعلم قم
صاحبی، محمدجواد،(1386)، سیدجمال الدین اسدآبادی مجدد نهضت احیای فکری دینی، قم، احیاگران
عدوان،محسن،(۱۳۰۱)، یادواره سیدجمال الدین اسدآبادی، تهران، پیام آزادی
عماره، محمد،(۱۳۹۱)، بیداری اسلامی انقلاب مصر، ترجمه: مهدی عوض پور، تهران، دانشگاه امام صادق(ع)
عنایت، حمید،(۱۳۷۶)، سیری در اندیشه سیاسی غرب، تهران، انتشارات امیرکبیر
کرمی، حسن،(1402)، بررسی جمهوریت در اندیشه سیدجمال الدین اسدآبادی، همدان، فراگیر هگمتانه
مطهری، مرتضی، (۱۳۸۷)، بررسی اجمالی نهضت های اسلامی در صد ساله اخیر، تهران، صدرا
موثقی،احمد،(۱۳۸۸)،سیدجمال الدین اسدآبادی مصلحی متفکر و سیاستمدار، قم، بوستان کتاب
واثقی، صدر،(۱۳۳۵)، سیدجمال الدین حسینی پایه گذار نهضتهای اسلامی، تهران، انتشارات پیام
نوروزی،محمدمسعود،(۱۳۸۳)، روشنگر شرق: سیدجمال الدین اسدآبادی، تهران، قصیده سرا